Bijna vijf jaar geleden, een eeuwigheid in internetland, begon ik na te denken over de mogelijkheden van sociale media. Twitter bestond niet en Hyves begon net stevig aan de weg te timmeren. Iedereen zag een eigen sociaal netwerk in een bepaalde niche als dé nieuwe kans op het internet. Als je niet een eigen sociaal netwerk had als merk of organisatie deed je niet mee. Sociale netwerken schoten dan ook als paddenstoelen uit de grond, Obox (wat nu het Belgische Netlog is geworden), Hi5, Friendster, Bebo, Orkut, Faceparty, Sugarbabes, Plaxo en vele anderen, waar je waarschijnlijk nog nooit van gehoord hebt, zijn in die periode opgericht. Zelfs Lowlands kreeg een eigen sociaal netwerk. Samen met een aantal vrienden werkte ik in die tijd aan The Internet Addressbook, een website waar je al de adressen van je profielen kon beheren en delen met anderen. In onze ogen zou hier grote behoefte aan ontstaan met de komst van al deze nieuwe netwerken.
Vandaag de dag werpen ze één voor één de handdoek in de ring en dat is maar goed ook, waar zouden we in hemelsnaam de tijd vandaan moeten halen om al deze netwerken te onderhouden? Dit is uiteindelijk ook een van de vele redenen waarom The Internet Addressbook het niet heeft gered.De eerste schifting heeft plaatsgevonden en er zijn eigenlijk nog maar vier netwerken die er toe doen in Nederland: Hyves, Twitter, Facebook en voor de zakelijke markt LinkedIn. Waarbij je de vraag kunt stellen hoe lang Hyves zich nog staande weet te houden nu Facebook aan een enorme opmars bezig is. (De teller voor Facebook staat op ruim 500 miljoen gebruikers wereldwijd.)
Communicatie van twee kanten
Kijkend naar mezelf kost het mij al behoorlijk wat tijd om mijn netwerken op Twitter, Facebook en LinkedIn optimaal te onderhouden en te benutten. Met Hyves ben ik maar gestopt. Na vijf jaar kan ik concluderen dat het onderhouden van een online sociaal netwerk niet zoveel afwijkt van dat in mijn offline leven. Het communiceren met je netwerk kost als je het goed wilt doen enorm veel tijd en energie. Je moet een stevige inspanning leveren om er vervolgens de vruchten van te kunnen plukken. Een voorbeeld: omdat mijn telefoon met Facebook- en Twitterapplicaties bij de reparateur ligt ben ik de afgelopen drie weken aangewezen geweest op een oude Nokia zonder mobiele internetaansluiting. Ik ben nu veel minder actief op deze netwerken en merk dat ik ook veel minder feedback krijg uit deze netwerken. Communicatie moet van twee kanten komen en dat geldt net zo goed voor sociale netwerken. Je stopt er iets in en in ruil daarvoor ontvang je feedback.
Sociale media zijn doorgedrongen tot de massa, en omdat het gebruik ervan een belangrijke vorm van communicatie is geworden willen veel bedrijven en organisaties zich via deze nieuwe kanalen profileren. Helaas blijft het voor velen slechts een doel in plaats van een middel. Omdat een strategie vrijwel volledig ontbreekt, komen velen niet verder dan het geautomatiseerd doorplaatsen van nieuwsberichtjes. Jammer, want dat is een gemiste kans. Er zijn talloze voorbeelden te noemen van akelig lege bedrijfs- en organisatieprofielen op Hyves, Twitter en Facebook.
Leer de taal spreken
Maar wat is de juiste strategie om als organisatie, de inmiddels bewezen kracht van deze sociale netwerken optimaal te benutten? Laten we het internet eens als een cultuur beschouwen en ieder sociaal netwerk op zichzelf als een subcultuur. Om te kunnen communiceren in de taal en cultuur die gangbaar op internet, en specifiek binnen het sociale netwerk (de subcultuur), zul je de cultuur en de subculturen moeten begrijpen, of op zijn minst de taal moeten spreken. Kortom, je moet inburgeren. Je uitgebreid verdiepen in de taal en cultuur, om zodoende een vorm en strategie te ontwikkelen die past bij de organisatie. Dan kun je pas goed oordelen of je thuishoort binnen het netwerk en pas dan weet je hoe je moet communiceren met je doelgroep binnen het netwerk. Voor iedere organisatie zal de aanpak in invulling van de inhoud uiteindelijk anders zijn; het is een zoektocht naar je online identiteit.
Veel organisaties worstelen met de implementatie van sociale media. Ze zien vaak op tegen de technische implementatie ervan, maar juist het door en door begrijpen van sociale media is vele malen ingewikkelder dan de technische implementatie. Maar er is een lichtpuntje, want je kunt er vandaag al mee beginnen. Het is eenvoudig en vrijwel kosteloos te leren, namelijk door het gewoon zelf te doen. De Zuid-Afrikaanse taal en cultuur leer je ook veel sneller wanneer je in het vliegtuig stapt naar Kaapstad om daar een tijdje te verblijven. Ga experimenteren met de mogelijkheden van sociale netwerken, kijk naar hoe je concurrenten en branchegenoten het aanpakken, ga op zoek naar succesvolle voorbeelden, zorg dat je de materie begrijpt en werk vervolgens een strategie uit die bij jou bedrijf of instelling past. Stapje voor stapje zul je steeds verder integreren. Rita zou trots op je zijn.
