Het Temporary Art Centre (TAC www.tac.nu) in Eindhoven is een creatieve broedplaats waar diverse creatieve ondernemers aan zijn gelieerd. Deze zogenaamde TAC-genoten variren van grafisch ontwerpers en meubelmakers tot mode-ontwerpers en kunstschilders. TAC heeft naast diverse faciliteiten ongeveer 80 werkplaatsen/ateliers en organiseert exposities, concerten en evenementen zoals het straatfestival Via Ventosa. Verder werkt TAC samen met andere evenementen zoals de Dutch Design Week.
De kruisbestuiving van TAC-genoten en de samenwerking met andere organisaties maken dat TAC veel vernieuwende concepten en producten weet te ontwikkelen. De afgelopen jaren zijn enkele vragen uit het bedrijfsleven bij TAC neergelegd, die tot succesvolle projecten hebben geleid. Daarmee was het idee voor de TAC Ideenfabriek geboren.
TAC Ideenfabriek
Het Temporary Art Centre ontving voor de TAC Ideenfabriek in 2007 een subsidie van het Ministerie van EZ vanuit de Creative Challenge Call (www.cultuureneconomie.nl) om het experiment van de ideenfabriek uit te voeren, met als doel samenwerking tussen bedrijven/instellingen en TAC te stimuleren. Het concept is simpel: een bedrijf legt een vraag neer bij TAC, die in een korte intake wordt aangescherpt. In een brainstormbijeenkomst met de opdrachtgever en drie TAC-genoten uit diverse disciplines worden creatieve suggesties geopperd om het vraagstuk op te lossen. De opdrachtgever kan tussentijds aangeven welke denkrichtingen hij wil laten uitwerken. Tenslotte volgt een korte rapportage met enkele concrete oplossingsrichtingen. De kosten bedragen 1.500 euro, wat dankzij een subsidie neerkomt op ongeveer een derde van de eigenlijke kostprijs. Het is aan het bedrijf zelf om te bepalen of het voor een vervolg TAC-genoten inhuurt of zelf verder aan de gang gaat met de ideen die uit de brainstormsessie komen.
De zoektocht naar bedrijven bleek echter moeizaam. Slechts een op de zeven contacten heeft uiteindelijk tot een concreet pilot project geleid.
Marktverkenning
Eind 2007 is het experiment gevalueerd, onder meer op basis van een marktverkenning. Daartoe zijn in totaal 15 interviews gehouden. Bij de selectie van genterviewden is gekeken naar spreiding in sectoren, grootte en soort bedrijven. Tijdens twee rondetafelbijeenkomsten met TAC-genoten is naast de vraagkant (bedrijfsleven) ook de aanbodkant (TAC) onder de loep genomen. Nagenoeg geen van de genterviewde marktpartijen had van de TAC Ideenfabriek gehoord. Wel vond men het concept interessant en kansrijk. Als sterke kanten noemde men het multidisciplinaire karakter en de frisse blik van buitenaf. Als zwakke kant werd aangegeven dat het een goedkope manier kan zijn om brains af te tappen. De klant is in the lead: hij bepaalt wat hij met de ideen gaat doen. Ook over de prijs-kwaliteitverhouding liepen de meningen uiteen.
Conclusie
Op basis van de resultaten van de marktverkenning kan worden geconcludeerd dat er zeker markt voor de TAC Ideenfabriek bestaat, maar dat deze vraag latent en situationeel is. Latent in de zin dat timing van belang is, d.w.z. op het juiste moment aanwezig zijn. Daartoe is het nodig meer naamsbekendheid te creren. Situationeel in de zin dat er onderscheid gemaakt kan worden naar meer en minder kansrijke doelgroepen. Het latente en situationele karakter maakt dat het concept van de TAC Ideenfabriek verder zou moeten worden ontwikkeld om succesvol te kunnen zijn en haar (economisch) bestaansrecht te realiseren. Daarbij zijn vier scenarios denkbaar:
1. Continuering op basis van het oude gesubsidieerde tarief van 1.500 euro. Daarbij zullen veel kleine bedrijven afvallen. Ook is een nieuwe subsidie nodig, anders is deze tariefstelling niet haalbaar.
2. Continuering met verschillende tarieven, waarbij een onderscheid wordt gemaakt naar het MKB en grotere organisaties. Voordeel is dat de doelgroep breed blijft en het aanbod laagdrempelig. Afhankelijk van
een eventuele subsidie is dit een realistisch scenario.
3. Continuering op basis van no cure, no pay. Voordeel is dat het TAC meer naamsbekendheid creert en wordt gedwongen concrete resultaten (ideen, oplossingsrichtingen) te leveren. Alleen dat is voor een marktpartij interessant en vergroot de kans op vervolgwerk waar commercile prijzen
kunnen worden gehanteerd.
4. Continuering op basis van de rele kostprijs. In dat geval zullen slechts kapitaalkrach-tige organisaties in aanmerking komen en zullen de eisen aan kwaliteit/professionaliteit aanzienlijk zijn.
Randvoorwaarden
Voor alle scenarios gelden randvoorwaarden. De deelnemende TAC-genoten moeten weten waar ze aan toe zijn wat betreft tarieven, uren, intellectueel eigendom en kansen op follow-up. Ook de organisatie en begeleiding van de brainstormsessie is van belang. Een portfolio van TAC-genoten met hun expertises zou het matchmaking-proces vergemakkelijken.
Voor het bedrijfsleven zijn vooral kwaliteit, professionaliteit en vertrouwelijkheid van belang. Een opdrachtgever wil weten waar hij aan toe is, ook voor wat betreft het proces waar hij instapt. Verder geven bedrijven aan dat TAC zich duidelijker moet profileren met de TAC Ideenfabriek, zodat wanneer er een vraag ontstaat, organisaties ook TAC kunnen meenemen in hun overweging voor inhuur.
De relatie en samenwerking tussen creatieven en het bedrijfsleven blijkt complex, maar wel nuttig en goed mogelijk, zo blijkt uit de pilot projecten. Het is alleen zaak de juiste randvoorwaarden te ontwikkelen waarbinnen cultuur en economie goed kunnen gedijen.
